Cyfnod cau estynedig dros y Nadolig, Mis Hanes Pobl Dduon ac anrhydeddau pen-blwydd y Frenhines

Darllenwch neges a anfonodd yr Is-Ganghellor at yr holl staff heddiw (30 Hydref 2020).

Annwyl gydweithiwr

Wrth i mi ysgrifennu’r neges hon ar ddiwedd mis Hydref mae’n anodd credu ein bod sawl wythnos i mewn i dymor yr hydref yn barod a rhyw naw mis i argyfwng y coronafeirws (COVID-19). Er gwaethaf y cyfyngiadau yng Nghaerdydd a’r ‘toriad tân’ sydd ar waith ar draws Cymru gyfan tan 9 Tachwedd, fel lleoliad addysg ac ymchwil gallwn barhau â’n gwaith. Mae’n rhoi tawelwch meddwl gweld bod pethau’n ymddangos i ddechrau mynd yn ôl i’r arfer, ar ôl twrw cychwynnol dechrau tymor, a bod gwaith ymchwil, addysgu a dysgu llawer o’n gweithgareddau’n parhau, os nad fel yr arfer, yna’n debyg iawn fel y bwriadwyd. Roedd y cynnydd cyflym yn nifer yr achosion coronafeirws COVID-19 mewn myfyrwyr a welwyd yn gynharach yn y mis bellach wedi lleihau’n sylweddol, ac wrth i mi ysgrifennu, mae cyfartaledd 7 diwrnod achosion newydd mewn myfyrwyr yn parhau i ddangos tuedd ar i lawr. Gallwch gadw golwg ar y niferoedd eich hun drwy gyfeirio ar y diweddariadau dyddiol ar ein gwefan yma. Ar y nodyn hwnnw, diolch yn fawr i bob un ohonoch a ymunodd yn y gweminar ar gyfer pob aelod o staff a gynhaliwyd gennym yr wythnos ddiwethaf, lle’r oedd cydweithwyr o Iechyd Cyhoeddus Cymru, gwasanaeth Profi, Olrhain, Diogelu Cyngor Dinas Caerdydd a Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro yn gallu ateb cwestiynau cydweithwyr yn uniongyrchol. Rydym wedi ateb pob cwestiwn a gyflwynwyd gan nad oedd digon o amser i’w hateb yn ystod y sesiwn. Rwy’n gwerthfawrogi pob un o’n gwesteion bryd hynny, yn enwedig Dr Gwen Lowe o Iechyd Cyhoeddus Cymru, am ei hagwedd agored, tryloywder a’i pharodrwydd i ymgysylltu.

Mae’n rhaid i mi hefyd fynegi diolchgarwch y Brifysgol gyfan i bob un o’r cydweithwyr hynny sy’n delio â myfyrwyr yn uniongyrchol yn eu llety ac o gwmpas y campws bob dydd. Nid yw hyn yn cynnwys y nifer sy’n gostwng o fyfyrwyr sydd angen hunanynysu yn unig, ond y rhai hynny sydd ag unrhyw broblemau o ddydd i ddydd yn eu llety sydd angen sylw gan staff, boed hynny’n cael eu cloi allan neu’n achosi larwm tân i ganu ar ddamwain. Mae’r cydweithwyr yn y Gwasanaethau Preswyl, Diogelwch a Gwasanaeth Sgrinio ardderchog Prifysgol Caerdydd i gyd yn hanfodol i’n llwyddiant i reoli epidemig y coronafeirws wrth iddo effeithio ar Brifysgol Caerdydd. Rwy’n gwerthfawrogi pob un ohonynt am eu gwaith caled, eu natur benderfynol a’u hymrwymiad.

Ym amlwg, mae 2020 wedi bod yn flwyddyn heriol iawn i bawb. Er mwyn cydnabod gwaith caled ein cydweithwyr yn ystod pandemig y coronafeirws (COVID-19), bydd ein cyfnod cau dros y Nadolig yn cael ei ymestyn eleni. O ganlyniad, bydd y Brifysgol yn cau erbyn diwedd dydd Gwener 18 Rhagfyr 2020 ac yn ail-agor ar ddydd Llun 4 Ionawr 2021. Mae hyn yn golygu y byddwn yn defnyddio pump o’n diwrnodau cau arferol gyda’r ddau ddiwrnod cau ychwanegol yn cael eu darparu gan y Brifysgol.  Bydd rhagor o wybodaeth ar gael yn Blas yr wythnos nesaf, gan gynnwys gwybodaeth am ddiweddaru CORE HR a cheisiadau am batrymau gwaith gwahanol. 

Yng nghanol y coronafeirws, mae bywyd yn mynd yn ei flaen, ac nid yw Mis Hanes Pobl Dduon eleni’n eithriad. Yn wir, mae’r ffordd newydd o weithio wedi ei wneud tipyn haws mynd i ddigwyddiadau a chodi ymwybyddiaeth, ac mae’r digwyddiadau rwyf wedi’u mynychu wedi cael eu cefnogi’n dda iawn. Eleni, mae aelodau o is-grŵp myfyrwyr Grŵp Llywio Cydraddoldeb Hiliol Prifysgol Caerdydd wedi bod yn arbennig o weithredol, gan gynnal cyfres o ddarlithoedd ar-lein ar Hanes Pobl Dduon gan Abu-Bakr Madden Al-Shabbaz, a chynnull panel ar y pwnc o sut i symud o Fis Hanes Pobl Dduon i ddod â newid ystyrlon i addysg uwch. Roedd y panel yn cynnwys Kehinde Andrews, yr academydd a’r awdur hysbys sy’n arbenigo mewn Astudiaethau Du, Cindy Ikie sy’n fyfyriwr ymchwil ôl-raddedig gyda ni a chyn Swyddog Pobl Dduon a Lleiafrifoedd Ethnig Undeb y Myfyrwyr, a Nasir Adam, sydd hefyd yn fyfyriwr ymchwil ôl-raddedig gyda ni ac yn Guradur Hanes Pobl Dduon yn Amgueddfa Cymru. Bydd y drafodaeth yn un ddifyr, a bydd ar gael ar sianel YouTube y Brifysgol os hoffech ei gwylio. Mae angen diolch i’n myfyrwyr sy’n arwain ar y materion hyn, ac i Abyd Quinn-Aziz, sy’n eu helpu yn rhinwedd ei swydd fel cadeirydd yr is-grŵp myfyrwyr. Mae llawer o ddigwyddiadau o gwmpas y byd sy’n creu BHM ac maen nhw hefyd wedi dod yn fwy hygyrch am resymau amlwg, felly mae’n dda gweld ein myfyrwyr yn gweithio’n rhagweithiol gyda staff er mwyn sicrhau bod llais cyfunol Prifysgol Caerdydd yn cael ei glywed.

Rhaid llongyfarch yr Athro Richard Catlow, o’r Ysgol Cemeg, yn wresog y mis hwn sydd wedi cael ei urddo’n farchog am ei wasanaethau ymchwil wyddonol yn Anrhydeddau Pen-blwydd y Frenhines, ac i’r Athro Dianne Watkins, o Ysgol y Gwyddorau Gofal Iechyd, sydd wedi cael OBE am ei gwasanaethau i addysg ac ymchwil nyrsio. Mae gwaith Syr Richard ym maes cemeg cyfrifiadurol gan ganolbwyntio ar gatalysis wedi bod yn hynod bwysig yn cymryd ein safle blaenllaw o ran catalysis ymhellach fyth hyd yn oed, ac mae ei rôl fel Ysgrifennydd Tramor y Gymdeithas Frenhinol a’i lais dylanwadol ym mholisi gwyddoniaeth wedi bod yn ddefnyddiol iawn nid i’r byd gwyddonol yn unig, ond i enw da a statws Prifysgol Caerdydd. Mae Dianne hefyd wedi gwneud gwaith pwysig iawn ar gyfer y Brifysgol, pan wasanaethodd fel Deon Rhyngwladol Coleg y Gwyddorau Biofeddygol a Bywyd, ac yn enwedig o ran y rôl hanfodol a blaenllaw roedd ganddi yn hyfforddi cenhedlaeth gyfan o nyrsys yn Oman. Gallwn fod yn falch iawn o’r ddau.

Dymuniadau gorau Colin Riordan
Is-Ganghellor