Cynorthwyo myfyrwyr sy’n dioddef trais, cam-drin neu droseddau casineb hil

Yr wythnos ddiwethaf cefais brofiad prin, sef clywed straeon bywyd rhyfeddol yn cael eu hadrodd mewn ffordd ddifrifol a difyr. Mewn digwyddiad a drefnwyd gan Susan Cousins, Swyddog Prosiect Cydraddoldeb ac Amrywiaeth Prifysgol Caerdydd, siaradodd yr Uwch-arolygydd Jay Dave a Bharat Narbad, Cadeirydd Cymdeithas Heddlu Du De Cymru, am siwrneiau eu teuluoedd o Gujarat i’r DU – a hynny drwy Tansania yn achos yr Uwch-arolygydd Dave.

“Pan fydd pobl yn son am ffoaduriaid o Syria fel ‘nhw’ neu ‘eraill’ – mae’n taro’n chwithig,” dywedodd yr Uwch-arolygydd Dave. “Rwyf i’n un o’r ‘eraill’ hynny. Symudodd fy nheulu yma ar ôl i Tansania daflu pobl Asiaidd allan ddeng mlynedd cyn i Uganda wneud yr un peth. Symudon ni i ddwyrain Llundain, yna i Romford ac yn y pen draw i Gymru.”

Roedd y digwyddiad yn Sesiwn ar Droseddau Casineb Hil. Daeth 27 o bobl o bob rhan o’r Brifysgol yno ac roedd yn rhan o ymateb y Brifysgol i Adolygiad Annibynnol Bhugra i gydraddoldeb hiliol yn y Brifysgol.

Gwahoddwyd fi yno ar ran Bwrdd Gweithredol y Brifysgol a chefais fy nhristau, os nad fy synnu, i glywed am droseddau casineb hil y mae’r heddlu eu hunain yn eu dioddef. Yn achos yr Uwch-arolygydd Dave roedd yn ddigwyddiad diweddar mewn tafarn yn Lloegr. “Clywyd unigolyn penodol yn fy sarhau ac yn dweud y dylwn ddychwelyd i fy ngwlad fy hun,” dywedodd. Yn fwy pryderus fyth – teimlodd na chafodd ymateb boddhaol gan yr heddlu lleol.

Ehangodd y sesiwn i edrych ar droseddau neu ddigwyddiadau casineb yn gyffredinol. Digwyddiad casineb yw unrhyw ddigwyddiad a all fod yn drosedd neu beidio, y mae’r dioddefwr neu unrhyw berson arall yn ei ddirnad yn un sydd wedi’i gymell gan ragfarn neu gasineb. Trosedd casineb yw unrhyw ddigwyddiad casineb sy’n drosedd y mae’r dioddefwr neu unrhyw berson arall yn ei ddirnad yn un sydd wedi’i gymell gan ragfarn neu gasineb Rhagor o wybodaeth am droseddau casineb

Mae’r heddlu yn annog y dylid eu hysbysu am unrhyw droseddau neu ddigwyddiadau o’r fath. Fel y dywedodd Jason Coultis, Swyddog Troseddau Casineb Caerdydd, “Os nad ydym ni’n gwybod am y troseddau does dim modd i ni gynorthwyo’r dioddefwr a dwyn y troseddwr i gyfrif. Ac mae’n ei gwneud yn anodd targedu ein hadnoddau i’r cyfeiriad cywir.”

Mae’r Brifysgol wedi sefydlu Tîm Ymateb i Ddatgeliadau gyda staff arbenigol yn y Brifysgol wedi eu hyfforddi i ymateb i ddatgeliadau o drais a cham-drin gan fyfyrwyr . Maen nhw’n cynnig cymorth ymarferol, gan gynnwys:

• cymorth i reoli pryderon diogelwch parhaus
• cyswllt wyneb yn wyneb, dros y ffôn neu ar-lein, i sôn am eich profiad a’r holl opsiynau cymorth sydd ar gael
• cyngor ymarferol ar anghenion tai, ariannol ac academaidd
• cymorth os yw’r sawl sydd wedi bod yn dreisgar/camdriniol yn byw neu’n astudio gyda chi
• cyfeirio at wasanaethau cymorth arbenigol

Rhagor o wybodaeth i staff a myfyrwyr am y gwasanaethau hyn

Y nod gan bawb yn y pen draw yw dileu troseddau casineb yn llwyr ac un o’r ffyrdd gorau i wneud hyn yw sicrhau dialog er mwyn i gymunedau gwahanol eu gweld ei gilydd fel pobl, nid stereoteipiau. Dyna pam fod yr Uwch-arolygydd Dave a Bharat Narbad, Cadeirydd Cymdeithas Heddlu Du De Cymru, yn barod i rannu eu straeon eu hunain a rhannu eu teithiau rhyfeddol. Roedd yn fraint cael eu clywed.