Yfraniad economaidd Prifysgol Caerdydd, Horizon Europe, COST, ymchwil COVID-19
31 Hydref 2022Annwyl gydweithiwr,
Mae wedi bod yn fis cythryblus ac arteithiol arall yng ngwleidyddiaeth y DU. Ni fyddaf yn ymhelaethu ar hynny i gyd, ac eithrio dweud, o safbwynt y Brifysgol, mai’r hyn sydd ei angen arnom gan weinyddiaeth Sunak yw camau gweithredu effeithiol ar yr argyfwng costau byw, eglurder a sicrwydd ynghylch y polisi ar fisâu mewn perthynas â myfyrwyr rhyngwladol (mae penodi Suella Braverman o’r newydd yn Ysgrifennydd Cartref yn peri pryder penodol yn hyn o beth) yn ogystal ag ymrwymiad y bydd y gwariant ar ymchwil ac arloesi a addawyd yn yr Adolygiad Cynhwysfawr o Wariant y llynedd yn cael ei gadw. Dyma sefyllfa anodd oherwydd, gan mai £20bn yw’r ymrwymiad (wedi’i wasgaru dros gyfnod o bedair blynedd hyd yn oed), swm sylweddol o arian yw hwn a allai fod yn darged ar gyfer toriadau gwariant. O safbwynt mwy cadarnhaol, mae Rishi Sunak bellach yn Brif Weinidog a Jeremy Hunt yn Ganghellor, ac mae’r ddau ohonynt yn cydnabod gwerth prifysgolion fel sefydliadau hanfodol bwysig sy’n gyrru’r economi rhagddi, hyd yn oed os oes llawer o egwyddorion eraill yn y fantol yn ein barn ni. Byddaf yn adrodd fis nesaf ar yr hyn y bydd Datganiad yr Hydref sydd i’w gyhoeddi ar 17 Tachwedd yn ei olygu inni, ac ar unrhyw newidiadau yn y polisi ar fisâu a fydd hwyrach yn dod i’r fei. Ar y mater hwnnw unwaith eto, peth rhesymol yw gobeithio mai Sunak a Hunt fydd yn ennill y dydd, o ystyried pwysigrwydd recriwtio myfyrwyr rhyngwladol i’w hagenda economaidd.
O ystyried y ffocws ar dwf economaidd sydd wedi bod yn ystod yr wythnosau diwethaf, hoffwn dynnu eich sylw at yr adroddiad diweddaru a gyhoeddwyd yn ddiweddar ar gyfraniad Prifysgol Caerdydd i economi Cymru a’r DU. Mae’r adroddiad yn defnyddio data 2020-21 a hyd yn oed bryd hynny, ar anterth y pandemig, cyfanswm ein heffaith economaidd ar y DU oedd £3.7bn bron iawn. Mae hyn yn golygu ein bod yn creu £6.40 am bob £1 a wariwn, gan berfformio’n sylweddol well na’n sefydliadau cymharol sydd, ar gyfartaledd, yn creu £5.50 am bob £1 a werir. Ar ben hyn, rydym yn cefnogi 14,000 o swyddi cyfwerth ag amser llawn yn uniongyrchol ac yn anuniongyrchol, nid yn unig yng Nghaerdydd ond yn ehangach ledled Cymru a’r DU. Mae ein heffaith wedi cynyddu 6% mewn termau real ers 2016/17, er gwaethaf yr holl amgylchiadau anffafriol rydym wedi’u hwynebu. Beth bynnag yw’r ddrama yn llywodraeth y DU rydym yn parhau i wneud cyfraniad sylweddol at swyddi a thwf yn y wlad hon a gallwn fod yn hynod falch o hynny.
Gan symud ymlaen at fater arall o ddiddordeb allweddol inni, polisi llywodraeth y DU o hyd yw bod yn gysylltiedig â Horizon Europe, ac nid oes unrhyw reswm i gredu y bydd hynny’n newid. Grant Shapps bellach yw’r Ysgrifennydd Gwladol dros Fusnes, Ynni a Strategaeth Ddiwydiannol ac ailbenodwyd George Freeman yn weinidog gwyddoniaeth ar ôl seibiant yn ystod cyfnod byr Truss wrth y llyw. Mae’r Comisiwn Ewropeaidd yn oedi o ran bod yn gysylltiedig â Horizon Europe oherwydd ei fod yn ei rwymo wrth ddatrys mater Protocol Gogledd Iwerddon. Nid yw hynny’n rhywbeth y gallwn ddylanwadu arno wrth reswm, felly bydd yn rhaid inni fod yn amyneddgar a’r unig beth i benderfynu yn ei gylch fydd pryd i argymell bod y llywodraeth yn rhoi’r cynllun arall ar waith os bydd y broses o fod yn gysylltiedig yn parhau i lusgo ei thraed. Yn y cyfamser, fodd bynnag, mae’n bwysig parhau i fod yn gwbl gysylltiedig ag Ewrop, ac i’r perwyl hwnnw tua diwedd y mis ymwelais â Brwsel yng nghwmni is-gangellorion eraill o Gymru a Gweinidog y Gymraeg ac Addysg, Jeremy Miles. Yn rhannol, gwnaed hyn er mwyn rhoi cyhoeddusrwydd i Taith, ond roedd hefyd yn gyfle i ystyried cyfleoedd inni greu cysylltiadau â byd ymchwil y tu allan i Horizon Europe.
Ceir yma ddau brif gyfle. Mae un o’r rhain yn ymwneud â Chymru yn benodol ond mae wrthi’n cael ei ddatblygu o hyd ac ar raddfa fach felly bydda i’n ymdrin â hwn mewn ebost yn nes ymlaen. Rhaglen yw’r cyfle arall sy’n bodoli ers 1971. Mae’n dyddio o’r cyfnod ymhell cyn yr holl raglenni Fframwaith, ac er ei bod yn cael ei hystyried yn gyffredinol yn ffordd o baratoi rhwydweithiau i wneud cais am gyllid Horizon y dyddiau hyn, o ran egwyddor mae’n agored i bawb wneud cais, waeth beth fo’r bwriad yn y pen draw. COST yw’r rhaglen o dan sylw, sef yr acronym yn Saesneg ar gyfer Cydweithredu Ewropeaidd ym maes Gwyddoniaeth a Thechnoleg. Efallai y bydd llawer ohonoch yn gyfarwydd â COST sydd, er gwaethaf yr enw, yn agored i bob disgyblaeth. Rhwydweithiau ymchwil ar ffurf rhaglen waith ar y cyd dros gyfnod o bedair blynedd yw Camau Gweithredu COST, fel y’u gelwir. Ynghlwm wrth y rhain cynhelir gwaith ar y cyd ym maes gwyddoniaeth a thechnoleg (a’u dehongli’n fras, fel y soniais uchod) gan ddefnyddio cyllid o hyd at €150,000 y flwyddyn Nid yw’r arian yn cyllido ymchwil yn uniongyrchol, ond mae’n rhoi cymorth ar gyfer gweithgareddau rhwydweithio sy’n rhan o Gamau Gweithredu COST, megis cyfarfodydd, rhwydweithio, cynadleddau, cyhoeddiadau, ymweliadau ymchwil tymor byr, hyfforddiant a gweithgareddau lledaenu ymchwil. Er nad yw’r rhaglen yn cymryd lle grant Horizon mewn unrhyw ffordd (ac nid dyna ei diben chwaith), mae’n ffordd i ymchwilwyr y DU ddod o hyd i gyllid yr UE, cymryd rhan neu barhau’n rhan o rwydweithiau ac ymwneud yn gyffredinol â gweithgarwch Ewropeaidd ar adeg pan mae cyfranogiad y DU ym mhrosiectau Horizon wedi gostwng yn sylweddol (fel yn achos y Swistir), er gwaethaf gwariant (wedi’i warantu) cyllid llywodraeth y DU. Mae camau gweithredu COST yn agored i ymchwilwyr ar bob cam yn eu gyrfa gan gynnwys myfyrwyr doethurol, a gall unigolion ymuno â rhwydweithiau sy’n bodoli eisoes neu gynnig rhai newydd. Mae’r broses flaenorol yn arbennig o ddefnyddiol i fyfyrwyr PhD, ymchwilwyr ôl-ddoethurol ac ymchwilwyr ar ddechrau eu gyrfa. Cewch ragor o wybodaeth ar wefan COST ac er bod Brexit wedi cael effaith negyddol ar Gamau Gweithredu COST Caerdydd, fel y gwelsom, mae’n bwysig cydnabod pa mor bwysig yw parhau’n rhan o’r system Ewropeaidd cyhyd ag y gallwn.
Yn olaf, mae llawer ohonom bellach wrthi’n cael ein brechlynnau atgyfnerthu covid a’n brechlynnau ffliw wrth i’r gaeaf agosáu, ac mae ein hymchwilwyr yn parhau i wneud cyfraniadau pwysig at ymchwil yn y maes hwn. Mae tîm o Brifysgol Caerdydd sy’n cynnwys Dr Martin Scurr, yr Athro Andrew Godkin a Dr James Hindley, sy’n gweithio gyda chwmni biotechnoleg lleol, sef Immunoserv Ltd, wedi datblygu prawf gwaed pigiad bys y gellir ei wneud gartref i wybod faint o imiwnedd hirdymor y mae unigolyn wedi’i greu yn erbyn y feirws SARS-CoV-2 sy’n achosi COVID-19. Dyma erfyn pwerus newydd fydd yn asesu lefelau imiwnedd sy’n parhau’n hwy ymhlith y boblogaeth, a bydd hyn yn ei dro yn golygu y gall yr ymateb fod yn fwy manwl gywir o ran ymateb y cyhoedd a bod modd ei ddatblygu’n fwy hyderus. Fel y soniais y tro diwethaf, er nad yw covid yn ein bygwth fel yr oedd ar un adeg, ni fedrwn orffwys ar ein rhwyfau, yn enwedig o ystyried y posibilrwydd y bydd amrywiadau newydd hwyrach yn dod i’r amlwg unwaith. Da o beth i bob un ohonom yw bod ymchwilwyr yng Nghaerdydd ac mewn lleoedd eraill yn parhau i atgyfnerthu ein systemau amddiffyn yn erbyn beth bynnag sydd gan y feirws ar ein cyfer yn y dyfodol.
Dymuniadau gorau
Colin Riordan
Is-Ganghellor
- Mehefin 2024
- Mai 2024
- Ebrill 2024
- Chwefror 2024
- Ionawr 2024
- Rhagfyr 2023
- Tachwedd 2023
- Hydref 2023
- Medi 2023
- Awst 2023
- Gorffennaf 2023
- Mehefin 2023
- Mai 2023
- Ebrill 2023
- Mawrth 2023
- Chwefror 2023
- Ionawr 2023
- Rhagfyr 2022
- Tachwedd 2022
- Hydref 2022
- Medi 2022
- Awst 2022
- Gorffennaf 2022
- Mehefin 2022
- Mai 2022
- Ebrill 2022
- Mawrth 2022
- Chwefror 2022
- Ionawr 2022
- Rhagfyr 2021
- Tachwedd 2021
- Hydref 2021
- Medi 2021
- Awst 2021
- Gorffennaf 2021
- Mehefin 2021
- Mai 2021
- Ebrill 2021
- Mawrth 2021
- Chwefror 2021
- Ionawr 2021
- Rhagfyr 2020
- Tachwedd 2020
- Hydref 2020
- Medi 2020
- Awst 2020
- Gorffennaf 2020
- Mehefin 2020
- Mai 2020
- Ebrill 2020
- Mawrth 2020
- Chwefror 2020
- Ionawr 2020
- Rhagfyr 2019
- Tachwedd 2019
- Hydref 2019
- Medi 2019
- Awst 2019
- Gorffennaf 2019
- Mai 2019
- Ebrill 2019
- Chwefror 2019
- Ionawr 2019
- Rhagfyr 2018
- Tachwedd 2018
- Medi 2018
- Gorffennaf 2018
- Mehefin 2018
- Mai 2018
- Ebrill 2018
- Mawrth 2018
- Chwefror 2018
- Ionawr 2018
- Rhagfyr 2017
- Tachwedd 2017
- Hydref 2017
- Medi 2017
- Awst 2017
- Gorffennaf 2017
- Mehefin 2017
- Mai 2017
- Ebrill 2017
- Mawrth 2017
- Chwefror 2017
- Ionawr 2017
- Rhagfyr 2016
- Tachwedd 2016
- Hydref 2016
- Medi 2016
- Awst 2016
- Gorffennaf 2016
- Mehefin 2016
- Mai 2016
- Ebrill 2016
- Mawrth 2016
- Chwefror 2016
- Ionawr 2016
- Rhagfyr 2015
- Tachwedd 2015
- Hydref 2015
- Medi 2015
- Awst 2015
- Gorffennaf 2015
- Mehefin 2015
- Mai 2015
- Ebrill 2015
- Mawrth 2015
- Chwefror 2015
- Ionawr 2015
- Rhagfyr 2014
- Tachwedd 2014
- Hydref 2014
- Medi 2014