Sbarduno Ymchwil ym maes Iechyd a Gofal yng Nghymru

Mae carfan o academyddion talentog o Barc Ymchwil Gwyddorau Cymdeithasol (SBARC) Prifysgol Caerdydd ymhlith rhestr o Uwch Arweinwyr Ymchwil sydd wedi’i gyhoeddi gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru, gan gynnwys uwch athro o Ganolfan Wolfson ar gyfer Iechyd Pobl Ifanc.

Penodwyd tri uwch arweinydd o’n canolfannau ymchwil SPARK gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru (HCRW) i chwarae rhan hanfodol yn y gwaith o arwain a datblygu’r gymuned ymchwil iechyd a gofal yng Nghymru. I gydnabod y rôl bwysig hon, mae’r uwch arweinwyr ymchwil hyn hefyd yn derbyn gwobr ymchwil ddewisol bob blwyddyn i gefnogi eu gweithgarwch ymchwil eu hunain. Maent yn ymuno ag un ar ddeg o uwch arweinwyr ymchwil eraill o bob rhan o Gymru, ac mae gan lawer ohonynt gysylltiadau cryf â SPARK hefyd.

Mae’r Athro Graham Moore yn gweithio ar draws ystod o fuddsoddiadau a seilwaith ymchwil, gan gynnwys y Ganolfan Gwerthuso Datblygu Cymhlethdod a Gweithredu mewn Gwella Iechyd y Cyhoedd (DECIPHer), a ariennir gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru, a Chanolfan Wolfson ar gyfer Iechyd Meddwl Pobl Ifanc – y ddau yn aelodau o SPARK. Mae’n aelod o gonsortiwm SPECTRUM a ariennir gan UKPRP sy’n canolbwyntio ar benderfynyddion masnachol anghydraddoldebau iechyd ac iechyd.

Dywedodd yr Athro Moore, sy’n cyd-arwain ffrwd waith ymchwil iechyd meddwl Canolfan Wolfson mewn ysgolion:

“Mae’n fraint fawr cael fy newis fel un o Uwch Arweinwyr Ymchwil HCRW eleni. Rwy’n edrych ymlaen at barhau i gydweithio â chydweithwyr uchel eu parch ym maes ymchwil iechyd a gofal, sydd wedi’u lleoli yma yng Nghanolfan Wolfson ac yn ehangach yng nghymuned SPARK a Phrifysgol Caerdydd.”

Mae Parc Ymchwil y Gwyddorau Cymdeithasol yn dod â chanolfannau a sefydliadau ymchwil sy’n arwain yn rhyngwladol, at ei gilydd, yn sbarc|spark ar Gampws Arloesedd Caerdydd. Mae tîm ymchwil rhyngddisgyblaethol SBARC yn mynd i’r afael â phroblemau sy’n effeithio arnom i gyd. Mae’r rhain yn cynnwys achosion diweithdra a ffyrdd o’n gwneud yn fwy iach a diogel.

Dywed yr Athro Chris Taylor, Cyfarwyddwr Academaidd, SBARC “Rwy’n croesawu’r penodiadau hyn yn fawr wrth i ni ddechrau ar ein taith yn SBARC. Maent yn dangos ein cryfderau, yn enwedig ym meysydd ymchwil iechyd a gofal, a byddant yn ein helpu i ddatblygu rhagor o gydweithio â phrifysgolion a sefydliadau eraill sy’n gweithio yn y gymuned iechyd a gofal.”

Mae’r aelodau o gymuned SBARC a benodwyd yn Uwch Arweinwyr Ymchwil yn cynnwys:

Yr Athro Donald Forrester

Mae ymchwil yr Athro Forrester ym maes gwasanaethau i blant sy’n agored i niwed yn canolbwyntio ar y berthynas rhwng arferion proffesiynol a’r canlyniadau i blant a’u teuluoedd. Ers 2016 mae wedi bod yn Gyfarwyddwr CASCADE, sy’n un o’r prif ganolfannau ar gyfer ymchwil ym maes gofal cymdeithasol plant yn y DU. Mae’r ganolfan hefyd yn gartref i ExChange, rhwydwaith ymgysylltu ymchwil gofal cymdeithasol Cymru gyfan.

Yr Athro Jonathan Scourfield

Mae’r Athro Scourfield yn Athro Gwaith Cymdeithasol ac yn Ddirprwy Gyfarwyddwr CASCADE, y Ganolfan Ymchwil a Datblygu Gofal Cymdeithasol i Blant. Mae hefyd yn Gyd-Gyfarwyddwr Ymchwil yn Ysgol y Gwyddorau Cymdeithasol ac yn gyd-arweinydd arbenigol ar gyfer ymchwil gofal cymdeithasol yng Nghymru. Rhwng mis Ionawr 2018 a mis Mai 2021, cafodd yr Athro Scourfield ei secondio i Lywodraeth Cymru yn gynghorydd polisi arbenigol i’r Gweinidog sy’n gyfrifol am ofal cymdeithasol.

Mae staff eraill Prifysgol Caerdydd a benodwyd yn Uwch Arweinwyr Ymchwil yn cynnwys:

Yr Athro Kerry Hood

Treuliodd yr Athro Hood ran gyntaf ei gyrfa yn canolbwyntio ar ymchwil ym maes gofal sylfaenol ac yn 2006 sefydlodd Uned Dreialon De-ddwyrain Cymru a dechreuodd ddatblygu portffolio ymchwil ehangach. Mae ei diddordebau ymchwil methodolegol penodol yn ymwneud â dylunio treialon, mesur canlyniadau, a chynhwysiant o ran ymchwil. Mae’r Athro Hood yn gyd-arweinydd ar y Gweithgor Partneriaeth Ymchwil ym maes Treialu Methodolegau ar gyfer Cynnal Treialon.

Yr Athro Adrian Edwards

Mae Adrian yn Athro Ymarfer Cyffredinol ym Mhrifysgol Caerdydd. Ef yw Cyfarwyddwr Canolfan Dystiolaeth COVID-19 Cymru a Chyfarwyddwr Canolfan PRIME Cymru sef Canolfan Cymru Gyfan ar gyfer Ymchwil Gofal Sylfaenol a Gofal Brys (gan gynnwys ymchwil heb ei drefnu), mewn partneriaeth â Phrifysgol Bangor, Prifysgol Abertawe a Phrifysgol De Cymru.

Yr Athro Monica Busse

Mae’r Athro Busse yn ffisiotherapydd siartredig, ac yn fethodolegydd treialon sydd yn gweithio yng Nghanolfan Treialon Ymchwil (CTR) Prifysgol Caerdydd. Mae’n Gyfarwyddwr Treialon y Meddwl, yr Ymennydd a Niwrowyddoniaeth, ac yn Uwch Arweinydd Ymchwil ym maes Iechyd a Gofal yng Nghymru.

Yr Athro Colin Dayan

Yn 2010, cafodd Yr Athro Dayan ei benodi’n Gadeirydd Diabetes a Metaboledd Clinigol ac yn Bennaeth yr Adran yn Ysgol Meddygaeth Prifysgol Caerdydd. Bu’n Gyfarwyddwr ar y Sefydliad Meddygaeth Foleciwlaidd ac Arbrofol o 2011 i 2015. Yn 2017, fe’i penodwyd i swydd Athro Endocrinoleg a Diabetes ym Mhrifysgol Bryste, yn swydd ar y cyd â Chaerdydd.

Yr Athro William Gray

Symudodd yr Athro Gray i fod yn Gadeirydd Niwrolawdriniaeth Swyddogaethol yng Nghaerdydd yn 2011, lle sefydlodd Uned Ymchwil Biofeddygol Atgyweirio’r Ymennydd a Niwrotherapiwteg Mewngreuanol (BRAIN), y mae hefyd yn ei chyfarwyddo. Mae ei ddiddordebau clinigol mewn llawfeddygaeth epilepsi a dosbarthu celloedd a genynnau i’r ymennydd dynol i’w hatgyweirio.

Yr Athro Ian Jones

Mae Ian yn Athro Seiciatreg yn Is-adran Meddygaeth Seicolegol a Niwrowyddorau Clinigol Prifysgol Caerdydd, ac yn Seiciatrydd Ymgynghorol Anrhydeddus yn Ymddiriedolaeth GIG Caerdydd a’r Fro. Mae’n Gyfarwyddwr y Ganolfan Genedlaethol ar gyfer Iechyd Meddwl  a chyda chydweithwyr mae’n arwain y Rhwydwaith Ymchwil Anhwylder Deubegynol.