Yn fy ngeiriau fy hun: Stigma

Grwpiau Cynghori Ieuenctid Canolfan Wolfson yn trafod y pwnc stigma yn ddiweddar.

Mae Cynghorydd Ieuenctid wedi rhannu eu myfyrdodau a’u meddyliau eu hunain ar bwnc stigma a’r cywilydd cysylltiedig y gall person ifanc ei deimlo wrth gael trafferth gydag iechyd meddwl gwael.

Nodwch fod y blog hwn yn cynnwys cyfeiriadau at hunanladdiad.

Mae’r problemau sydd â stigma iechyd meddwl yn rhedeg yn ddwfn ym mhob rhan o’n bywydau – ac eto, am rywbeth mor gyffredin, mae’n cael ei anwybyddu bob tro bron.

Gallaf roi enghreifftiau di-ri – gan fy mrawd yn datgelu ei fod am ladd ei hun yn wyth oed a meddyg yn dweud wrtho nad yw’n bosibl iddo fod yn ddigalon mor ifanc a dangos y drws iddo. I mi, mae’n cael trafferth am flynyddoedd i gael diagnosis o anhwylder personoliaeth gan nad oes gennyf y symptom clasurol o’r rhai sy’n dioddef o ddicter.

Yr wyf fi ac aelodau eraill o’r YAG wedi bondio dros gael eu cau a’u hanwybyddu gan staff meddygol dim ond oherwydd eu rhagdybiaethau o’n diagnosis.

Gallwn ymhelaethu ar bob un i ddangos i chi’r caledi a’r cywilydd sy’n dod gydag ef ond er mwyn amser, byddaf yn canolbwyntio ar un gair allweddol.

Cywilydd.

Mae cywilydd a stigma yn mynd law yn llaw, ac rydych yn tueddu i ganfod bod un yn tanwydd y llall yn effeithiol iawn, gan greu amgylchedd lle mae’n dod yn agos at amhosibl i’w wau drwy gyflymu eich emosiynau a gweiddi am help.

Os ydych chi’n tueddu i gael eich anwybyddu eich hun, cyfeirir ato fel ‘claf drws troi’ neu daflen aml’ -h.y. rhywun y mae’r meddyg neu bersonél meddygol eisoes wedi penderfynu nad ydynt am helpu.

Nid ydym hyd yn oed wedi sôn am bobl sy’n defnyddio iaith hyperbolig fel “Rwyf mor OCD ni allaf ond bwyta pupurau gwyrdd ac MAE’n rhaid i mi gael fy holl bennau mewn patrwm parhaus neu ni allaf weithredu” neu “Fe wnes i ollwng fy coffi ar y llawr rwyf am ladd fy hun”, gan rhatach salwch meddwl gwirioneddol a brawychus iawn sy’n ei gwneud yn anos byth i frwydro i gael ei ystyried yn ddilys.

Wrth dyfu i fyny mewn amgylchedd lle cewch eich cywilyddio am gael salwch meddwl ar bob tro ac na all hyd yn oed ymddiried yn eich meddyg i’ch cymryd o ddifrif, mae’n hawdd llithro i droellog ar i lawr a chael eich dal yn y cylch dieflig hwnnw o ymlacio ac adfer, ac fel rhywun sydd wedi bod yno, nid wyf byth am i berson ifanc arall fynd drwy’r daith dorcalonnus honno.

Mae angen inni fynd i’r afael â stigma ar ddull aml-elfen gan gynnwys rhieni, athrawon a meddygon, a dechrau fel yr ydym yn bwriadu mynd ymlaen, a chreu amgylchedd lle gall plentyn ofnus a thrist fynd at oedolyn dibynadwy a datgelu sut y maent yn teimlo ac yn gwybod y byddant yn cael eu cymryd o ddifrif.