Mae diogelu eich iechyd meddwl a’ch lles wrth i flwyddyn newydd ddechrau

Rydym ym mis cyntaf blwyddyn newydd sbon ac ar ôl y ddwy flynedd anodd, mae 2022 yn cynnig cyfle o’r newydd.

Gall mis Ionawr fod yn fis heriol i bob un ohonom felly beth allwn ni ei wneud i helpu i ddiogelu ein hiechyd meddwl?  

Wrth i ni wynebu straeon newyddion sy’n peri pryder, newidiadau yn y cyfyngiadau COVID-19 a nosweithiau tywyllach, mae rhai pethau syml y gallwn i gyd geisio eu gwneud i sicrhau ein bod yn cadw ein hiechyd meddwl a’n lles yn flaenoriaeth.

Mynd allan i’r awyr agored

P’un a yw’n daith gerdded pum munud o amgylch y bloc, gall loncian yn y parc, neu heic hir gyda’r ci, mynd allan am anadlydd wella eich lles.

Bydd awyr iach, golau’r haul, a bod ymhlith natur pan allwch, hyd yn oed os am gyfnod byr yn unig, helpu i glirio’ch pen a chodi eich hwyliau.

Mae bod y tu allan yn cynyddu ein lefelau ocsigen a fitamin D sy’n helpu ein cyrff i gynhyrchu mwy o serotonin (y hormon hapus).

Ar ôl treulio amser y tu allan, rydych chi’n fwy tebygol o ddod yn ôl dan do yn teimlo’n fwy disglair, gyda mwy o ganolbwyntio ar yr ymennydd ar gyfer gwaith, a chyda meddwl wedi’i adnewyddu a hapusach.

Camu i ffwrdd o’r sgrin

Yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf, rydym i gyd wedi treulio llawer mwy o amser yn defnyddio technoleg ac yn syllu ar ein sgriniau. Gall fod yn arbennig o anodd diffodd gyda’r nos a gall hyn gael effaith ar ba mor dda yr ydym yn cysgu.

Mae noson dda o gwsg yn bwysig iawn i sicrhau ein bod yn gallu wynebu pob dydd gyda meddylfryd cadarnhaol a theimlo ein gorau.

Ceisiwch osgoi defnyddio’ch ffôn yn y gwely os gallwch.

Mae golau glas sy’n cael ei ollwng o’n sgriniau yn atal ein hymennydd rhag cynhyrchu melatonin, yr hormon sy’n rheoli eich cylch cysgu. Mae hyn yn ei gwneud hi’n anos fyth syrthio i gysgu a deffro’r diwrnod wedyn.

Fodd bynnag, mae llawer o apiau tawelu defnyddiol a allai fod o gymorth i helpu i gysgu. Mae rhai yn annog ymwybyddiaeth ofalgar ac ymlacio, fel Headspace a Insight Timer.

Felly os ydych chi’n defnyddio dyfeisiau electronig gyda’r nos ceisiwch newid i geisiadau a all helpu i gysgu cyn amser gwely.

Mae’n iawn teimlo ychydig yn drech na chael eich plygio i mewn bob amser ond gall gwneud ymdrech ymwybodol i gyfyngu ar y nifer sy’n derbyn newyddion, gan adael ein ffonau mewn ystafell arall, lluchio’ch hysbysiadau gyda’r nos, neu hyd yn oed bob amser roi seibiant y mae mawr ei angen i’n meddyliau.

Dewch o hyd i’r hyn sy’n sbarduno llawenydd

Mae bod yn garedig wrth eich meddwl yn golygu eich bod yn gwneud amser ar gyfer pethau sy’n eich helpu i deimlo’n hapus, yn cael eich herio neu eu cyflawni, bob dydd os gallwch chi.

Gallai fod yn gwrando ar eich hoff albwm, yn ailymweld â ffilm neu gyfres deledu boblogaidd, yn ailddarganfod hen hobi, neu’n colli eich hun mewn llyfr newydd.

Nid oes angen i chi ddysgu iaith newydd, pobi bara banana na gorfodi eich hun i wneud rhywbeth rydych chi’n teimlo y dylech chi fod yn ei wneud gyda’ch amser, dim ond am fod pawb arall i’w weld.

Gall fod yn anodd gyda gwaith, ymrwymiadau gofal plant, a phwysau bywyd i ddiarhebion eiliad i chi’ch hun ond bydd cerfio beth amser, hyd yn oed os mai dim ond am hanner awr, i wneud rhywbeth i chi bob dydd o fudd gwirioneddol i’ch hwyliau a’ch lles.

Gwnewch eich hapusrwydd yn flaenoriaeth oherwydd eich bod wir yn ei haeddu.

Dewch o hyd i’r hyn sy’n sbarduno llawenydd

Gall hunanofal edrych fel darn ysgafn, pum anadl ddofn, ymlacio’n ymwybodol o’ch ysgwyddau neu wydraid mawr o ddŵr.

Gall hefyd fod yn ceisio canolbwyntio ar y diwrnod o’ch blaen yn unig, yn hytrach na meddwl am yr hyn a allai fod yn digwydd yn ystod y mis neu’r flwyddyn nesaf.

Yn ystod cyfnodau o ansicrwydd, mae’n arferol poeni am y canlyniad. Mae ansicrwydd ynghylch pandemig COVID-19, yn enwedig gan fod y sefyllfa’n datblygu’n gyson.

Mae’r straeon newyddion di-baid, yn poeni am yr anhysbys, neu bryderon am iechyd corfforol anwyliaid neu ni ein hunain yn bethau y gallem fod yn eu profi ar hyn o bryd. Mae’r mathau hyn o bryderon, er eu bod yn annymunol, yn normal.

Cysylltiadau dynol

Gwnewch ymdrech i gadw mewn cysylltiad â’r bobl rydych chi’n poeni amdanynt. Gall cadw mewn cysylltiad â ffrindiau a theulu eich helpu i gael persbectif ac osgoi teimladau o unigrwydd.

Gall cyswllt dynol, boed yn bersonol, dros y ffôn, drwy gwisiau Zoom neu ddal i fyny rhithwir gyda’n hanwyliaid ein helpu i deimlo’n well.

Gall siarad â rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo am sut rydych chi’n teimlo fod yn ddefnyddiol ac efallai’n ei gwneud hi’n haws i chi siarad â gweithiwr meddygol proffesiynol.

Peidiwch â bod ofn gofyn am help drwy wneud apwyntiad gyda’ch meddyg teulu os ydych yn teimlo bod angen i chi wneud hynny. Mae llawer o wahanol driniaethau ar gael a allai eich helpu i deimlo’n well. Cofiwch ei bod hi’n iawn siarad a rhannu sut rydych chi’n teimlo, yn enwedig os ydych chi’n cael trafferth.

Gan bawb yma yng Nghanolfan Wolfson, dymunwn 2022 mwy disglair i chi.

Adnoddau 

Samaritans 
www.samaritans.org
Ar gael 24 awr y dydd i ddarparu cymorth emosiynol cyfrinachol i bobl sy’n profi teimladau o drallod ac yn ei chael hi’n anodd ymdopi.  

Mind 
www.mind.org.uk
Gwybodaeth a chefnogaeth ynghyd â thaflenni y gellir eu lawrlwytho a straeon pobl go iawn. Chwiliwch ‘iselder’ o’r hafan.

Hafal 
www.hafal.org 
Elusen sy’n cefnogi pobl â phroblemau iechyd meddwl yng Nghymru, gyda phwyslais arbennig ar y rhai sydd â salwch meddwl difrifol – a’u gofalwyr a’u teuluoedd.

C.A.L.L. Mental Health Helpline for Wales 
Gwasanaeth gwrando a chymorth emosiynol cyfrinachol am ddim, gwybodaeth a llenyddiaeth ar iechyd meddwl a materion cysylltiedig i bobl yng Nghymru.
Gall unrhyw un sy’n pryderu am eu hiechyd meddwl eu hunain neu iechyd meddwl ffrind neu berthynas gael mynediad i’r gwasanaeth 24/7. Rhadffôn 0800 132 737 neu neges destun 81066