Gyrru gyrfaoedd graddedig llwyddiannus

Hyd yn oed cyn 2020, roedd ansicrwydd cynyddol ynghylch rhagolygon gyrfa pobl ifanc. Cyflymodd y pandemig COVID-19 y pryder hwnnw – a sbardunodd yr ymchwil am atebion. Yn y blog Cartref Arloesedd diweddaraf, mae Sefydliad Edge (Edge) yn crynhoi symposiwm diweddar ar gyflogadwyedd mewn addysg uwch dan gadeiryddiaeth yr Athro Colin Riordan, Llywydd ac Is-Ganghellor Prifysgol Caerdydd ac Ymddiriedolwr Edge. 

Archwiliodd tri darn ymchwil cyffrous sut mae darpariaethau Addysg Uwch (AU) arloesol yn y DU yn trin cyflogadwyedd graddedigion. Er mai nod ein symposiwm oedd ehangu’r drafodaeth ynghylch parodrwydd i weithio, daeth themâu clir i’r amlwg. Gwelsom fod yr hyn y mae’n ei olygu i fod yn ‘barod am waith’ yn esblygu’n gyson. Yn y cyd-destun hwn, mae cyflogadwyedd yn cyfuno gwybodaeth â sgiliau ymarferol. Gwelsom mai’r ffordd orau o ddatblygu’r rhain yw trwy gymhwyso theori yn ymarferol yn barhaus trwy ddysgu wedi’i seilio ar brosiect, wedi’i integreiddio â gwaith, cwricwlwm AU sy’n ymgysylltu â’r diwydiant, a thrwy greu awyrgylch tebyg i’r gweithle. 

Agorodd Kat Emms, Ymchwilydd Addysg a Pholisi yn Edge, gydag ymchwil ar Academi Meddalwedd Genedlaethol Prifysgol Caerdydd . Fe’i sefydlwyd yn 2015, a chrëwyd yr Academi Meddalwedd Genedlaethol i fynd i’r afael â’r prinder sgiliau yng Nghasnewydd, ardal ddifreintiedig yng Nghymru. 

Mae’r model Academi Meddalwedd Genedlaethol wedi gwella cyflogadwyedd graddedigion yn fawr. Mae rhwydweithio rhwng cyflogwyr lleol, lleoliadau gwaith perthnasol, darlithoedd gwadd a thiwtoriaid diwydiannol i gyd yn allweddol i’w model. Bob semester, mae myfyrwyr yn defnyddio’r hyn maen nhw wedi’i ddysgu mewn prosiectau dilys sy’n canolbwyntio ar gleientiaid. 
Mae hyn yn caniatáu iddynt ddatblygu’r sgiliau gweithio mewn tîm a chyfathrebu proffesiynol sydd eu hangen arnyn nhw ar gyfer y gweithle.  

Yn hanfodol, mae sesiynau ystafell ddosbarth yr Academi Meddalwedd Genedlaethol yn cynnwys cylch parhaus o theori ac ymarfer, gan gynnwys dysgu’n seiliedig ar brosiectau mewn amgylchedd tebyg i’r gweithle. Mae sesiynau briffio dyddiol, mannau gwaith cymunedol ac integreiddio technolegau gweithle yn golygu bod yr Academi Meddalwedd Genedlaethol yn debycach i swyddfa nag adran brifysgol.  

Yn fwy na hynny, ni cheir hierarchaeth yn y berthynas rhwng staff, myfyrwyr a phartneriaid diwydiant. Mae staff yn ymgysylltu â rhanddeiliaid y diwydiant ar ac oddi ar y campws. Yn y cyfamser, mae myfyrwyr yn cael eu trin fel gweithwyr proffesiynol. Er mwyn helpu i lunio’r cwricwlwm, maen nhw’n cael eu hannog i gyfrannu’r hyn maen nhw wedi’i ddysgu yn ystod eu lleoliadau gwaith. 

Clywodd y symposiwm hefyd gan yr Athro Daryll Bravenboer, Cyfarwyddwr Prentisiaethau ym Mhrifysgol Middlesex, a rannodd ymchwil yn archwilio prentisiaethau gradd cynaliadwy yn y sectorau nyrsio, digidol a pheirianneg. Mae gan ganfyddiadau’r astudiaeth – sy’n mynd i’r afael â rhwystrau systemig i ddarparu prentisiaethau cynaliadwy – gymwysiadau eang ar gyfer pob math o brentisiaethau lefel gradd.  

Nid yw’n syndod bod yr astudiaeth wedi canfod bod y darparwyr prentisiaethau mwyaf effeithiol mewn partneriaeth agos â staff diwydiant ac academaidd. Fodd bynnag, datgelodd hefyd bwysigrwydd dod ag arbenigedd mewn cyflwyno dysgu wedi’i integreiddio â gwaith. Roedd hyn nid yn unig yn sicrhau bod anghenion cyflogwyr yn cael eu diwallu, ond bod prentisiaid yn ennill sgiliau gwybodaeth perthnasol y diwydiant a sgiliau cyflogadwyedd ehangach eraill. Yn y cyfamser, chwaraeodd sefydliadau AU rôl bwysig wrth integreiddio astudiaeth academaidd. 

Un o argymhellion allweddol yr ymchwil oedd newid delwedd prentisiaethau gradd. Dylid eu hysbysebu fel opsiynau unigryw o ansawdd uchel – nid dewisiadau amgen ‘llai’ yn lle graddau traddodiadol. Mae angen cefnogaeth ar bobl ifanc hefyd i nodi llwybrau gyrfa a chysylltiadau rhwng prentisiaethau lefel is a lefel uwch sy’n arbennig o bwysig ar gyfer hybu cynhyrchiant a symudedd cymdeithasol mewn grwpiau sydd heb gynrychiolaeth ddigonol.

Yn olaf, rhannodd Dr Andrea Laczik, Pennaeth Ymchwil Edge, ganfyddiadau gwerthusiad o Ysgol Gwesty Edge (EHS), gwesty pedair seren cwbl weithredol sy’n caniatáu i fyfyrwyr hyfforddi mewn rheoli digwyddiadau a lletygarwch, wrth ddysgu sgiliau strategol, rheolaethol a phroffesiynol. Nod yr ymchwil oedd modelu sut y gallai sefydliadau AU gynnwys diwydiant yn well wrth ddarparu hyfforddiant galwedigaethol. 

Wrth i’r pwysau dyfu ar AU i gefnogi trawsnewidiadau i gyflogaeth gynaliadwy, beth allwn ni ei ddysgu o’r modelau arloesol hyn? Yn gyntaf, mae’r bartneriaeth effeithiol honno rhwng cyflogwyr, myfyrwyr a darparwyr yn hanfodol ar gyfer llunio’r wybodaeth ragofyniad angenrheidiol a chefnogi’r sgiliau cyflogadwyedd sydd eu hangen ar raddedigion i ffynnu. Yn ail, mae’r dysgu cymhwysol hwnnw mewn amgylcheddau ‘diogel’ yn y gweithle yn effeithiol wrth helpu graddedigion i fod yn barod ar gyfer y byd gwaith. Yn y byd ansicr sydd ohoni, mae myfyrwyr a chyflogwyr yn mynnu dulliau newydd. Os yw’r ymchwil wedi dysgu unrhyw beth i ni, nid yw’r modelau hyn yn fater o ‘os’ – maen nhw’n fater o ‘pryd’. 

Mae Sefydliad Edge yn elusen addysg annibynnol sy’n ymroddedig i drawsnewid y ffordd y mae pobl ifanc yn datblygu’r sgiliau a’r agweddau sydd eu hangen arnynt i lwyddo yn yr 21ain ganrif. Cewch ragor o wybodaeth yma 

Dewch o hyd i ragor o wybodaeth am Yrfaoedd a Chyflogadwyedd Prifysgol Caerdydd, yma