Ymateb i her 2020

Er gwaethaf treialon llwm 2020, parhaodd arloesedd yng Nghaerdydd. Ffynnodd partneriaethau, llwyddodd pobl dalentog i sicrhau cyllid ac roedd lleoedd arloesi yn y dyfodol yn anelu’n syth at gael eu cwblhau.  

Darparodd Cronfa Arloesedd Ymchwil Cymru HEFCW adnoddau ychwanegol i’w croesawu i gefnogi ein hecosystem piblinell a menter deillio, wedi’i halinio â strategaeth wedi’i hadnewyddu, Y Ffordd Ymlaen – canllaw i helpu’r Brifysgol i chwarae rhan weithredol yn adnewyddiad Cymru ar ôl COVID-19. 

Gwnaeth mwy o fyfyrwyr nag erioed o’r blaen ymholiadau am fentora busnes un-i-un yn 2020. Casglodd SPARK – Parc Ymchwil y Gwyddorau Cymdeithas – fomentwm drwy enillion cyllid a rennir a phrosiectau ymchwil cymdeithasol COVID ar y cyd ar draws grwpiau o aelodau.  

Nododd Sefydliad Catalysis Caerdydd a’r Sefydliad ar gyfer Lled-ddargludyddion Cyfansawdd – a fydd yn gwneud eu cartref ar ein campws arloesi yn y dyfodol – lwyddiannau nodedig hefyd.  

Yma, rydym yn amlinellu rhai o lwyddiannau arloesedd Caerdydd yn 2020: 

Ionawr

Mae Prifysgol Caerdydd yn cymryd cyfran o £18.5 miliwn mewn cyllid ar gyfer hyfforddiant ymchwil ôl-raddedig mewn biowyddorau gan y Cyngor Ymchwil Biotechnoleg a Gwyddorau Biolegol (BBSRC) ar gyfer Partneriaeth Hyfforddiant Doethurol (DTP).  

Mae’r set olaf o ‘risiau ocwlws‘ wedi’i gosod yn adeilad sbarc I spark – Cartref Arloesedd Caerdydd yn y dyfodol, lle mae ymchwilwyr gwyddorau cymdeithasol, myfyrwyr mentrus, sefydliadau allanol ac entrepreneuriaid yn cysylltu, cydweithredu a chreu.  

Mae ymchwilwyr Caerdydd yn nodi cysylltiad genynnol newydd â sgitsoffrenia – mae’r astudiaeth fwyaf o’i math yn taflu rhagor o oleuni ar achosion sylfaenol. Mae’r darganfyddiad o gell T newydd yn cynyddu’r gobeithion o therapi canser ‘cyffredinol’.  

Mae Sefydliad Catalysis Caerdydd yn cynnal ei chynhadledd flynyddol, gan gyflwyno gweledigaeth ar gyfer twf glân. Ac mae DECIPHer yn datgelu graddfa camddefnyddio sylweddau ymhlith pobl ifanc mewn gofal preswyl.  

Chwefror 

Mae Canolfan MRC ar gyfer Geneteg Niwroseiciatreg a Genomeg ym Mhrifysgol Caerdydd yn cyhoeddi ei bod yn ymuno ag 13 sefydliad arall ledled y byd i ymchwilio i gysylltiadau rhwng anhwylderau genomig prin a chyflyrau seiciatrig.  

Mae Dr Phillip Morgan, Ysgol Seicoleg, yn arwain Cyflymydd Airbus newydd mewn ymgais i ddeall cryfderau a gwendidau seiber dynol yn well o fewn sefydliadau.  

Mae’r Brifysgol wedi ei chydnabod yn ganolfan rhagoriaeth ar gyfer meddygaeth fanwl gan Innovate UK, rhan o’r asiantaeth cyllido ymchwil genedlaethol, Ymchwil ac Arloesedd y DU.  

Mae Aildyfu Borneo – dan arweiniad Sefydliad Ymchwil Lleoedd Cynaliadwy SPARK a Chanolfan Maes Danau Girang ym Malaysia – yn cyrraedd ei darged codi arian blynyddol o £15,000 bedwar mis ar ôl ei lansio. 

Mawrth 

Mae Sefydliad Ymchwil Gymdeithasol ac Economaidd a Data Cymru (WISERD) wedi lansio ei gynllun pum mlynedd ar gyfer ymchwil cymdeithas sifil. 

Mae partneriaid Cynghrair Caerdydd a GW4, ynghyd â’r Swyddfa Dywydd, Menter Hewlett Packard Enterprise (HPE), a phartneriaid, yn cael £4.1 miliwn gan yr EPSRC i greu Isambard 2, yr uwchgyfrifiadur mwyaf yn Ewrop sy’n seiliedig ar ‘Arm’. 

Mae gwyddonwyr Caerdydd yn ymuno â Chonsortiwm Genomeg COVID-19 y DU (COG-UK), sy’n werth £20 miliwn ac sy’n dod ag arbenigwyr ynghyd o’r GIG, y byd academaidd ac asiantaethau iechyd cyhoeddus er mwyn dilyniannu a dadansoddi’r clefyd yn gyflym ac ar raddfa eang. 

Ebrill  

Fledge, busnes sy’n taclo unigedd drwy helpu myfyrwyr i ddod o hyd i’r cydletywr perffaith wedi ennill Gwobrau i Fusnesau Newydd Myfyrwyr Prifysgol Caerdydd. 

Mae ystod o argraffwyr 3D a ddyluniwyd ar gyfer Sefydliad PARC Caerdydd yn cael eu hail-bwrpasu a’u hail-leoli i weithgynhyrchu misyrnau er mwyn helpu GIG Cymru i fynd i’r afael â COVID-19. 

Mai

Mae Caerdydd yn cyd-arwain Prif Ganolfan Cymru, sy’n werth £4.85 miliwn – sef Canolfan Cymru gyfan gyda phrifysgolion Bangor ac Abertawe a Phrifysgol De Cymru i ymchwilio i ofal sylfaenol a brys yng Nghymru. 

Mae timau Canolfan Ymchwil Treialon y Brifysgol gydag Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru, Iechyd Cyhoeddus Cymru a Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan mewn treial brechlyn a noddir gan Brifysgol Rhydychen ac a ariennir gan CEPI

(Clymblaid ar gyfer Arloesedd Parodrwydd Epidemig) drwy Ymchwil ac Arloesedd y DU.   

 

 

Mehefin

Treial cenedlaethol ar gyfer brechlyn COVID-19 

Mae cwmni graddedig newydd, Alpacr – rhwydwaith cymdeithasol arloesol ar gyfer pobl sy’n hoff o deithio ac antur a sefydlwyd gan Daniel Swygart- yn cau cylch buddsoddi gwerth £160k ($200k). 

Mae consortiwm dan arweiniad Prifysgol Caerdydd wedi ennill cais gwerth £43.7 miliwn i ddatblygu pwerdy Lled-ddargludyddion Cyfansawdd (CS) yn Ne Cymru. Bydd cyllid gan y Llywodraeth a ddarperir drwy Gronfa Cryfder mewn Lleoedd blaenllaw Ymchwil ac Arloesi y DU yn adeiladu clwstwr rhagoriaeth byd-eang ym maes technolegau CS – CSconnected – gan ddod â buddsoddiad economaidd a swyddi o safon uchel i’r rhanbarth. 

Gorffennaf  

Mae strwythur sbarc | spark- #CartrefArloesedd Caerdydd – wedi’i gwblhau. Mae’r ganolfan flaenllaw yn dod ag ymchwilwyr, entrepreneuriaid, busnesau newydd gan fyfyrwyr a chwmnïau deilliannol academaidd at ei gilydd mewn adeilad o’r radd flaenaf yng nghanol Campws Arloesedd Caerdydd. 

Caiff chwe phartneriaeth sy’n ymdrin â materion yn amrywio o dlodi bwyd i HIV eu harddangos yng Nghaerdydd. Mae’r prosiectau’n amlygu gwaith y Brifysgol i gysylltu, cydweithio a chreu wrth iddi adeiladu campws #CartrefArloesedd i’r dyfodol i hybu llesiant yng Nghymru. 

Caiff prawf smotyn gwaed sych cyfleus a chost isel ar gyfer COVID-19 ei ddatblygu gan wyddonwyr ar gyfer Ysbyty Athrofaol Cymru, Prifysgol Caerdydd a Gwasanaeth Gwaed Cymru  

Awst  

Prifysgol Caerdydd yn cael bron i £3 miliwn i gynyddu technoleg o’r radd flaenaf sy’n harneisio pŵer o amonia. 

Mae ymchwil gan yr Athro Alan Felstead o WISERD yn dangos yr hoffai naw o bob deg gweithiwr sydd wedi gweithio gartref yn ystod y cyfnod clo i barhau i wneud hynny mewn rhyw fodd. 

Medi 

Mae Prifysgol Caerdydd wedi llofnodi cytundeb gyda Cytox er mwyn helpu’r cwmni i ddatblygu adnodd asesu risg genynnol ar gyfer clefyd Alzheimer. 

Mae Clwstwr, dan arweiniad Prifysgol Caerdydd gyda Phrifysgol De Cymru a Phrifysgol Metropolitan Caerdydd, yn cyhoeddi 33 o brosiectau i feithrin y gwaith o gynhyrchu cyfryngau o amgylch prifddinas Cymru. 

Mae arbenigwyr feiroleg o Ysgol Meddygaeth Caerdydd yn gweithio gyda chwmni Pennotec o Bwllheli, i werthuso nodweddion gwrthfeirysol Chitosan – y cemegyn sy’n deillio o gregyn crancod. 

Mae cwmnïau deilliannol gwyddorau bywyd Caerdydd Alesi Surgical yn dod i gytundeb ag Olympus er mwyn dosbarthu system reoli mwg llawfeddygol Ultravision y cwmni yn yr Unol Daleithiau. 

Mae synwyryddion sy’n canfod micro-ddiffygion yn cael eu datblygu gan y Ganolfan Lled-ddargludyddion Cyfansawdd – menter Prifysgol Caerdydd ar y cyd ag IQE. 

Hydref

Mae ymchwilwyr o Grŵp Ymchwil Trais Prifysgol Caerdydd yn defnyddio dysgu peiriannol i fapio troseddau treisgar yn erbyn mannau sy’n gwerthu alcohol ac, yn hollbwysig, lleoliadau lle nad yw alcohol yn cael ei werthu. 

Mae Swyddfa Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru a Phrifysgol Caerdydd wedi dod ynghyd yn ffurfiol i weithio ar nodau strategol a rennir. 

Mae’r Athro Anthony Bennett yn ennill £1 miliwn gan yr EPSRC i greu tîm sy’n ymroddedig i ddatblygu ffynonellau golau cwantwm tymheredd ystafell – cydran allweddol ar gyfer technolegau’r dyfodol. 

Mae Prifysgol Caerdydd yn ymuno â Rhwydwaith Datblygu Cymrodoriaethau Arweinwyr y Dyfodol (FLF) gan gynnig hyfforddiant a datblygiad i 210 o Gymrodyr newydd, a 40 o ymchwilwyr ac arloeswyr ar ddechrau eu gyrfa. 

Mae Cronfa Her (CCR) Prifddinas-Ranbarth Caerdydd sy’n werth £10 miliwn i ddod o hyd i atebion arloesol i broblemau cymdeithasol yn cael ei lansio mewn partneriaeth â Phrifysgol Caerdydd. 

Tachwedd  

Dyfernir Cymrodoriaethau Arweinwyr y Dyfodol i Dr Dayne Beccano-Kelly, Ysgol Feddygaeth, a Dr Jose Camacho Collados, Ysgol Cyfrifiadureg a Gwybodeg, fel rhan o gynllun UKRI gwerth £900 miliwn. 

Mae Prifysgol Caerdydd yn ymuno â’r Ganolfan Amlddisgyblaethol Genedlaethol ar gyfer Economi Cemegol Cylchol (NIC3E) gwerth £4.3 miliwn yn dwyn ynghyd saith o brifysgolion a thros 20 o bartneriaid diwydiannol a rhyngwladol i ddyfeisio ffyrdd o leihau ein dibynadwyedd ar fewnforio deunyddiau crai. 

Mae ymchwilwyr o Brifysgol Caerdydd wedi dechrau gweithio ar raglen UKRI-EPSRC werth £6.1 miliwn i drawsnewid y ffordd caiff data ei synhwyro, ei drosglwyddo a’i brosesu ar sglodion silicon. 

Bydd Cyfleuster Microsgopeg Electron newydd ym Mhrifysgol Caerdydd yn gweithio ar draws disgyblaethau academaidd i yrru ymchwil diolch i £185 mil gan Gronfa Effaith Ymchwil EPSRC. 

Mae Prifysgol Caerdydd yn cadw’r trydydd safle yn nhabl cynghrair y DU o lwyddiant cwmnïau deilliannol prifysgolion. Llwyddiant Cwmnïau Deilliannol Octures Ventures: Mesurodd Rhestr Effaith Entrepreneuraidd 2020  gynhyrchiant IP prifysgolion, faint o gwmnïau deilliannol roeddent yn eu creu, a mannau gwerthu llwyddiannus o gwmnïau deilliannol mewn perthynas â chyfanswm y cyllid. 

Rhagfyr 

Mae Parc Ymchwil y Gwyddor Gymdeithasol (SPARK) Prifysgol Caerdydd yn ymuno ag Arsyllfa Polisi Cyhoeddus Rhyngwladol (IPPO) gwerth £2 miliwn i fynd i’r afael ag effeithiau cymdeithasol, economaidd a chyhoeddus COVID-19. Mae’r prosiect, a ariennir gan y Cyngor Ymchwil Economaidd a Chymdeithasol (ESRC), yn dod ag ymchwil a pholisi ynghyd i liniaru effeithiau’r pandemig a chyflymu adferiad y DU.

Y flwyddyn o’n blaenau… 

Byddwn yn gweithio tuag at gwblhau ein prosiectau adeiladu sy’n gysylltiedig ag ymchwil a’n Campws #CartrefArloesedd yn 2021, gan roi Prifysgol Caerdydd mewn safle yn unol â chyfleoedd adfywio ac adnewyddu ar ôl COVID. Byddwn yn gweithio’n agos gydag awdurdodau lleol, Prifddinas-Ranbarth Caerdydd, y trydydd sector a Llywodraeth Cymru i ddatblygu mentrau strategol mawr sy’n gallu sicrhau manteision economaidd mawr i’r rhanbarth, gan gynnwys cydweithrediadau newydd yn y sector preifat a chyhoeddus ar gyfer byd ar ôl COVID, yn unol â blaenoriaethau ymchwil a datblygu’r DU. Hefyd, byddwn yn datblygu ein partneriaethau strategol allweddol, gyda’r nod o wella ein cyfraniadau o ran addysgu, ymchwil a’n cenhadaeth ddinesig at Gymru a’r DU. 

Angen rhagor o wybodaeth? Cysylltwch â homeofinnovation@caerdydd.ac.uk