Cwrdd â’r ymchwilydd – Dr Thomas Woolley (2)

Biolegydd mathemategol yn yr Ysgol Mathemateg yw Dr Thomas Woolley. Gofynnon ni gyfres o gwestiynau iddo i ddarganfod mwy am ei waith ymchwil a sut mae’n gwneud gwahaniaeth i gymdeithas:

1) Beth yw eich prif faes ymchwil?

“Rwy’n Fiolegydd Mathemategol, felly rwy’n hapus iawn i gwrdd â biolegwyr, ecolegwyr, meddygon, clinigwyr, ac ati a thrafod gyda nhw sut y gallaf gymhwyso fy nhechnegau mathemategol i ddeall eu heriau.

“Er fy mod i wedi gweithio ar brosiectau mor amrywiol â goresgyniad tiwmor ar yr ymennydd, olrhain ystlumod, mudiant cellog a COVID, mae fy angerdd yn gweithio ar y fathemateg sy’n sail i ffurfio patrymau ar grwyn anifeiliaid. Sef, sut mae sebra yn cael ei streipiau?”

2) Pam wnaethoch chi ddod yn ymchwilydd?

“Roedd yna un athro yn yr ysgol uwchradd oedd wir yn gwneud i fathemateg apelio ataf ac roeddwn i eisiau gwybod mwy. Yna datblygodd mathemateg yn y brifysgol ar fy syniadau o drylwyredd a meithrin gwir ddealltwriaeth o ba mor hardd y gallai prawf fod.

“Ond ni wnaeth ddim byd yn gafael ynof i tan cwrs israddedig trydedd flwyddyn mewn Bioleg Fathemategol. Am y tro cyntaf roeddem yn defnyddio mathemateg i wneud rhywbeth y tu hwnt i’r haniaethol. Dangosodd fy narlithydd nad oes angen y fathemateg anoddaf neu arloesol arnoch i ddweud rhywbeth hynod ddefnyddiol a phwerus am fecanwaith biolegol.

“Yn ogystal, gwnaeth modiwl ar ffurfio patrwm, a ddeilliodd o fathemateg Alan Turing, greu argraff fawr arnaf. Roeddwn i’n gwybod mai dyna beth roeddwn i eisiau ei astudio yn fy mywyd. Roedd y fathemateg a’r cynnyrch terfynol ill dau yn anhygoel o brydferth.”

 3) Beth yw eich uchafbwyntiau mwyaf?

“Mae fy ngwaith ymchwil wedi ennill nifer o wobrau, ond fy uchafbwyntiau personol yw gweld datblygiadau fy myfyrwyr sydd wedi graddio. Mae eu gweld yn cyflawni eu nodau yn rhoi boddhad mawr ar ôl holl fentora a meithrin syniadau. Mae bob amser yn deimlad gwych pan fyddwch chi’n rhoi’r gorau i’w haddysgu ac maen nhw’n trawsnewid yn gydweithwyr gyda’u gwybodaeth arbenigol eu hunain.

“Y tu hwnt i fod yn ymchwilydd, rwy’n ymwneud yn frwd ag allgymorth mathemategol ac wedi cyflwyno mewn gwyliau gwyddoniaeth, amgueddfeydd ac ysgolion ledled y byd. Mae dau brofiad sy’n arbennig o amlwg, sef cael fy ngwahodd i gyflwyno yn yr Amgueddfa Mathemateg yn Efrog Newydd ac agor yr Ail Ŵyl Wyddoniaeth Flynyddol yn Athen. Yn fwy diweddar, rwyf wedi bod yn cynnal gweithdai mathemateg ac yn codi dyheadau gyda phrosiect Grangetown y Brifysgol a Charchar Caerdydd.”

4) Sut mae eich ymchwil yn gwneud gwahaniaeth?

“Yn ystod y pandemig 2019-2022, cefais y dasg o ateb tri chwestiwn a ddarparwyd gan Lywodraeth Cymru, mynd i Grwpiau Cynghori Technegol Llywodraeth Cymru bob wythnos ar gyfer pwyllgorau Polisi a’r Amgylchedd a bod yn rhan o banel gwyddonol ymateb i brofion Caerdydd.

“Roedd y gwaith effaith amgylcheddol yn caniatáu i’m myfyrwyr ennill £3,000 o hacathon a noddwyd gan NERC. Roedd y gwaith hwn yn canolbwyntio ar wneud y gorau o leoliadau eistedd ar drafnidiaeth gyhoeddus o dan gyfyngiadau cadw pellter cymdeithasol, gan weithio gyda sefydliadau fel Trafnidiaeth Cymru a Next plc. Cafodd y gwaith ar heintiau eilaidd ei godi gan nifer o gyfryngau newyddion, gan gynnwys The Telegraph a The Independent a’i gyflwyno yng Ngŵyl y Gelli.

“Cyflwynwyd y gwaith hefyd i Gyd-Gonsortiwm Ymchwil Prifysgolion i’r Pandemig ac Ymchwil Epidemiolegol (JUNIPER) a’i roi i’r Grŵp Ffliw Pandemig Gwyddonol ar Fodelu (SPI-M). Felly, effeithiodd y gwaith hwn ar ddatblygiad llunio polisïau lleol a ledled y DU.”

5) Beth yw’r camau nesaf ar gyfer eich ymchwil?

“Mae gan fy ymchwil ddau gyfeiriad y mae gennyf ddiddordeb mewn eu dilyn bob amser. Yn gyntaf, rwyf bob amser eisiau hyrwyddo fy nealltwriaeth o ran ffurfio patrymau ac, yn ail, rwyf am ddod o hyd i gydweithwyr allanol newydd gyda phynciau diddorol y gallaf gymhwyso fy mathemateg iddynt.”

 6) A oes gennych unrhyw gyngor i ddarpar fyfyrwyr sy’n ystyried dod yn ymchwilydd?

“Os mai bioleg fathemategol yw eich angerdd, gwnewch gwrs, neu draethawd hir, mewn rhywbeth arall yn gyntaf, cyn i chi ganolbwyntio ar ddoethuriaeth mewn bioleg mathemateg. Yr hyn rwy’n ei ddarganfod yw nad ‘syniadau newydd’ sy’n datblygu ein maes, syniadau ‘hen’ o feysydd eraill sy’n dod o hyd i gilfach newydd mewn bioleg mathemateg ac maen nhw’n datblygu ein dealltwriaeth.”