Skip to main content

sbarc|sparkSPARK

SPARKing Defnydd Data: Cyflwyno Gwyddor Data Cymdeithasol a Llwyfannau

27 Hydref 2025

Ar hyn o bryd mae SPARK yn cynnal ein cyfres gyntaf o sgyrsiau ac arddangosiadau newydd, o dan faner ‘SPARKing Data Use, Introducing…’. Yn ein cyfres gyntaf o 8 sesiwn, rydym yn cyflwyno ffynonellau data gwyddorau cymdeithasol (data am bobl) a sut i gael mynediad at ddata.

Pam mae sesiynau Cyflwyno yn cael eu cynnal?

Yn yr oes ddigidol, mae digonedd o ddata. Mae ym mhobman ac yn unman! Gall dod o hyd i’r wybodaeth y gallech fod ei hangen, ar gyfer ymchwil neu dystiolaeth, fod fel ceisio dod o hyd i’r nodwydd mewn tas wair. Fel rhan o’n Partneriaeth Ymchwil Trydydd Sector (TSRP) rydym wedi cael nifer o geisiadau gan sefydliadau bach yn chwilio am wybodaeth am anghydraddoldebau. Nid oedd gan ein partneriaid y wybodaeth na’r ddealltwriaeth o ble i ddechrau, neu beth i chwilio amdano.

Roedd un prosiect o’r fath yn cynnwys nodi ffynonellau data ar gyfer ardaloedd lleol yn Nwyrain Caerdydd. Gan weithio gyda CommonWealth, cwmni celfyddydau actifydd, fe wnaethom weithio i ddod o hyd i ddata a oedd yn berthnasol iddynt o Gyfrifiad y DU 2021 a Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru. Fe wnaethom ysgrifennu canllawiau ar sut i gael mynediad at y ffynonellau data hyn trwy NOMIS a StatsWales. Roedd yr adborth a gawsom yn hynod gadarnhaol, felly fe wnaethon ni feddwl, pam na allwn ni agor hwn a helpu eraill a allai fod yn cael trafferth nodi ffynonellau data cadarn am y boblogaeth.

Beth yw’r Gyfres Gyflwyno?

Yr hydref hwn rydym yn canolbwyntio ar ffynonellau data gwyddorau cymdeithasol a llwyfannau mynediad. Mae hyn yn cynnwys gwefannau/gwasanaethau am ddim i’w defnyddio, fel NOMIS a Gwasanaeth Data’r DU, yn ogystal â llwyfannau mwy datblygedig, fel banc data SAIL, dulliau arloesol fel Prosesu Iaith Naturiol, ac adnoddau a ddatblygwyd gan ymchwilwyr, fel porth data Sefydliad Ymchwil a Data Cymdeithasol ac Economaidd Cymru (WISERD). Dros 8 sesiwn, rydym yn cynnal arddangosiadau byw o adnoddau ymchwil agored, yn ogystal â gwahodd arbenigwyr ymchwil i rannu eu gwybodaeth am wahanol ffynonellau data (er enghraifft, ar ddata gofal cymdeithasol) a ffyrdd o gael mynediad at y data hwnnw.

Cyd-fynd â’n nodau

Mae datblygu’r gyfres ‘Cyflwyno…’ nid yn unig yn helpu yn ein nodau o gynnal ymchwil gyfrifol a THEG, ond mae’n helpu eraill i nodi ffynonellau data nad ydynt efallai’n ymwybodol ohonynt, a rhoi’r hyder i bobl eu defnyddio. Wrth gynnal y sesiynau, rydym yn gobeithio estyn allan y tu hwnt i’n cymuned ymchwil academaidd, i fyfyrwyr, i gydweithwyr gwasanaethau proffesiynol, i’n sefydliadau aelod SPARK, a thu hwnt. Mae hyn yn cyfrannu at ein nod o fod yn ofod cydweithredol ac arloesol, lle mae dysgu’n cael ei rannu rhwng gwahanol gymunedau.

Cwestiynau? Cysylltwch â: HuxleyKL@cardiff.ac.uk